3 augustus 2023 Veni voor Robin van der Weide Terug naar nieuws Robin van der Weide, postdoc in het lab van Jop Kind, ontvangt een prestigieuze Veni-beurs uit het NWO-talentprogramma. Met deze persoonsgebonden beurs gaat hij het DNA in de netvliezen van nachtdieren bestuderen. In de staafjes treden namelijk veranderingen op in de organisatie van het DNA. Het onderzoek naar deze veranderingen kan mogelijk leiden tot nieuwe inzichten in de rol van DNA-organisatie op de regulatie van genen. Organisatie van DNA Elke cel in ons lichaam bevat ongeveer twee meter DNA, dat is ingepakt in minuscule celkernen van enkele micrometers in lengte. De manier waarop ons DNA georganiseerd is in deze celkern, speelt een belangrijke rol in welke stukken DNA “aan” of “uit” staan. Zo bepaalt de ruimtelijke organisatie van ons DNA welke genen tot expressie komen in de cel. Van der Weide gaat zijn Veni-beurs gebruiken om onderzoek te doen naar deze ruimtelijke organisatie. Hij legt uit: “Normaal gesproken bevinden regio’s van het DNA die ‘uit’ staan zich aan de rand van de celkern. Het DNA zit hier heel dicht op elkaar. De regio’s van het DNA die aan staan bevinden zich juist in het midden en hebben veel ruimte. Je zou dit kunnen vergelijken met mensen op een feestje: de inactieve mensen staan rustig tegen de muur aan, terwijl de dansende (actieve) mensen in het midden van de zaal losgaan.” Hoewel de organisatie van het DNA goed beschreven is, blijft er veel onduidelijkheid over hoe deze organisatie tot stand komt, welke factoren hier een rol bij spelen en hoe de organisatie leidt tot veranderingen in genexpressie. Celkernen in het netvlies met normale (roze) of omgekeerde (blauw) DNA organisatie. Donkere regio's duiden op inactief, compact DNA. Een verschil van dag en nacht Om hier meer over te weten te komen, zal Van der Weide staafjes uit het netvlies van nachtdieren gebruiken als modelsysteem. “We weten niet precies waarom, maar in deze cellen gebeurt iets speciaals. In de staafjes keert de organisatie zich als het ware om. De dansvloer ziet er nu heel gek uit: een groot eiland met niet-dansende mensen in het midden, omringd door druk dansende feestgangers.” Door dit unieke proces zowel in vivo als in zelfgemaakte netvlies-organoïden te bestuderen, wil Van der Weide erachter komen welke factoren de veranderingen teweegbrengen en hoe deze veranderingen genexpressie in de staafjes beïnvloeden. De bevindingen uit het project kunnen daarmee mogelijk leiden tot een beter begrip van de rol die DNA-organisatie speelt in genregulatie. Over Veni Veni is een financieringsinstrument uit het NWO-talentprogramma dat recent gepromoveerde onderzoekers in staat stelt zich te ontwikkelen tot zelfstandige wetenschappers. Dankzij de Veni-subsidie hebben onderzoekers de vrijheid om onderzoek naar keuze uit te voeren en hun talent verder te ontwikkelen. Robin van der Weide is een postdoc in het lab van Jop Kind.
