18 mei 2022

Promotie Sanne Boersma: “Dynamiek en variaties tijdens mRNA translatie en RNA virus infecties”

Terug naar nieuws

Sanne Boersma, uit de groep van Marvin Tanenbaum, heeft haar proefschrift “Dynamiek en variaties tijdens mRNA translatie en RNA virus infecties” op 18 mei 2022 succesvol verdedigd. Tijdens haar PhD ontwikkelde Boersma meerdere geavanceerde technieken om individuele moleculen te kunnen traceren en volgen in levende cellen. Ze gebruikte deze technieken voor onderzoek naar mRNA translatie, een belangrijk onderdeel van eiwitproductie. Ook paste ze de technieken toe om RNA-virussen te monitoren, waarmee ze belangrijke inzichten in virale infecties verkreeg. Het werk dat wordt beschreven in haar proefschrift zou uiteindelijk kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van antivirale behandelingen.

Van mRNA naar eiwitten

Het eerste deel van het proefschrift van Sanne Boersma richt zich op mRNA translatie, wat een belangrijke stap is in de productie van eiwitten.
Eiwitten zijn essentieel voor cellen. De typen eiwitten die aanwezig zijn in een cel bepalen onder andere de vorm, activiteit en functie van de cel. Eiwitten worden in twee stappen gemaakt: transcriptie en translatie. Tijdens transcriptie wordt een deel van het genetisch materiaal in een cel, het DNA, door de cel gelezen en gekopieerd. Deze kopieën, kleine RNA-moleculen, fungeren vervolgens als boodschappers en worden daarom messenger RNA of mRNA genoemd. Tijdens translatie dienen de boodschappers, het mRNA, als recept voor de productie van eiwitten. De eiwitfabrieken van cellen, zogenoemde ribosomen, gebruiken de recepten om de juiste eiwitten te maken.

Translatie

Tijdens haar PhD, richtte Boersma zich op de tweede stap van de eiwitproductie: de translatie van mRNA naar eiwitten. Om meer inzicht te krijgen in dit proces, ontwikkelde ze samen met haar collega’s nieuwe technieken om nauwkeurig in beeld te brengen wat er precies in een cel gebeurt tijdens de translatie. Met behulp van deze technieken ontdekten zij dat de translatie van mRNA complexer is dan verwacht. Ook bieden ze inzicht in de manier waarop ribosomen mRNA transleren en welke mechanismen een cel kan gebruiken om het proces te reguleren. Met deze technieken kunnen onderzoekers het proces en de kwaliteit van mRNA translatie heel gedetailleerd analyseren.

Virus livestreams

Het tweede deel van Boersma’s proefschrift beschrijft de ontwikkeling van nieuwe methoden die functioneren als virus livestreams. Deze methoden kunnen worden gebruikt om een virale infectie in levende cellen vanaf het eerste moment in beeld te brengen. Zo kunnen ze helpen bij het identificeren van de zwakke plekken van een virus en bij het uitzoeken hoe en wanneer het afweermechanisme van een cel een infectie blokkeert. “Uiteindelijk kunnen deze technieken bijdragen aan de ontwikkeling van antivirale behandelingen,” vertelt Boersma.

Hoogtepunt

Terugkijkend op haar PhD traject, vertelt Boersma dat het een groot avontuur was. “Ik heb zoveel geleerd en geweldige discussies en gesprekken gehad met veel verschillende mensen op het Hubrecht, zowel tijdens geplande afspraken als naast het koffieapparaat of tijdens borrels.” Ze benoemt de publicatie van haar artikelen tot een hoogtepunt, maar ook de berichtgeving in de media die daarop volgde. “Ik voelde me vereerd dat de NOS beelden kwam maken voor het journaal en ik was al helemaal verrast toen een deel van die beelden gebruikt werd in het Jeugdjournaal,” vertelt ze.

Advies

Boersma adviseert nieuwe PhD studenten om te genieten van de rit. “Een PhD heeft veel ups en downs. Je moet door een dal heen om bij een piek te komen. En wees niet bang om hulp te vragen; binnen het instituut en op de campus zijn veel mensen met verschillende expertises en hun perspectief kan je misschien vooruithelpen.” Nu haar PhD traject erop zit, kijkt ze ernaar uit om het behalen van haar doctoraat te vieren met vrienden en familie.

Portrait picture Sanne Boersma

 

 

Sinds ze haar PhD heeft afgerond, is Sanne Boersma gestart met een postdoc in het lab van prof. Xiaowei Zhuang aan de Universiteit van Harvard in Boston in de Verenigde Staten.