Diabetes onderzoek
Scan de QR code of druk hier om te doneren.
Hans Clevers: “Minidarmen openen deuren naar nieuwe medicijnen tegen diabetes en obesitas.”
De darmen produceren de meeste hormonen in het lichaam. Er zitten duizenden hormoonproducerende cellen, zogenaamde entero-endocriene cellen, in de darmwand. Na een maaltijd geven zij hormonen af aan de rest van het lichaam, zoals aan de alvleesklier en de hersenen. Die hormonen zorgen bijvoorbeeld voor een hongergevoel of juist een vol gevoel en ze bevorderen de insuline-afgifte door de alvleesklier. Vanwege hun functies zijn entero-endocriene cellen een belangrijk nieuw instrument voor de behandeling van diabetes en overgewicht.
Speld in de hooiberg
Ook al hebben we er duizenden, in vergelijking met de rest van de darm zijn entero-endocriene cellen zeer zeldzaam. Slechts één procent van de darmwandcellen produceert hormonen. Deze 1% is vervolgens weer opgedeeld in subtypes die bijna 20 verschillende soorten hormonen maken. Daarom is het moeilijk om een specifieke entero-endocriene cel te vinden. Het is een beetje als zoeken naar de bekende speld in de hooiberg. Daar komt bij dat het hormoonsysteem in proefdieren (muizen) erg afwijkt van dat van de mens. Het onderzoeken van deze cellen is dus lastig. Hans en zijn team hebben daar een oplossing voor.
Experimenteren met minidarmen
In het lab kweekt de Clevers groep miniatuur versies van de menselijke darm, zogenaamde mini-darmen of ‘organoïden’. Deze organoïden lijken heel erg op echte darmen, ook al zijn ze minder dan een millimeter groot. Met deze techniek kunnen entero-endocriene cellen tot in detail worden gevolgd en bestudeerd. Daarmee hopen de onderzoekers antwoorden te krijgen op hun belangrijkste onderzoeksvragen: ‘Hoe beslissen entero-endocriene cellen welk hormoon ze maken?’ En: ‘Wat zorgt ervoor dat er darmhormonen in de darm vrijkomen?’ Met de antwoorden kunnen we in de toekomst geneesmiddelen ontwikkelen die obesitas en diabetes voorkomen.